Phát triển mạnh trong bối cảnh hạ tầng hàng không còn nhiều hạn chế, ngành hàng không Việt Nam (HKVN) nói chung đã có những bước tiến lớn trong cuộc đua về chỉ số đúng giờ OTP đồng thời đảm bảo tính an toàn tuyệt đối của từng chuyến bay.

Sự ra đời của Vietjet thúc đẩy phát triển ngành hành không Việt Nam. Ảnh PV

Điểm sáng trên bức tranh hàng không Việt Nam

Tận dụng đà tăng trưởng mạnh, ngành HKVN đã có nhiều tiến bộ trong những năm gần đây. Hệ thống các yêu cầu, qui định, luật hang không được hoàn chỉnh tạo hành lang pháp lý cho hoạt động của ngành HK dân dụng. Năng lực quản lý của nhà chức trách được nâng cao đáp ứng các yêu cầu khắt khe của ICAO.

Qui mô cũng như năng lực của các hãng hàng không Việt Nam tăng đáng kể đặc biệt từ khi có sự tham gia của hãng hàng không Vietjet. Tới nay, tổng số tầu bay thương mại đã tăng lên hơn 160 chiếc và hệ thống hạ tầng sân nay liên tục được đầu tư nâng cấp với 21 sân bay thương mại và dự kiến tăng lên 26 đến 2020. Kết quả vận chuyển cua HKVN liên tục có tỷ lệ tăng trưởng hành khách trên 20%, mức cao nhất trong khu vực.

Nhờ Vietjet nhiều người dân có cơ hội bay lần đầu. Ảnh PV

Theo số liệu của Cục Hàng không Việt Nam, 6 tháng đầu năm 2017, các hãng HKVN thực hiện xấp xỉ 137,6 nghìn chuyến bay, tăng 7,2% so với cùng kỳ 2016. Mặc dù số lượng chuyến bay khai thác của các hãng hàng không Việt Nam tăng nhưng tỷ lệ chuyến bay bị chậm, hủy của các hãng lại giảm so với cùng kỳ năm 2016. Cụ thể, tỷ lệ chậm là 12,2% giảm 3,6 điểm so với cùng kỳ 2016 và tỷ lệ hủy là 0,5% giảm 0,1 điểm so với cùng kỳ 2016.

Chạy đua đúng giờ khi an toàn là ưu tiên số một

Trong hoạt động khai thác của ngành hàng không, mọi chuyến bay đều chịu ảnh hưởng nhiều yếu tố chủ quan và khách quan. Ngoài năng lực quản lý, vận hành, tình trạng tầu bay, các yếu tố như hạ tầng sân bay, dịch vụ mặt đất, quản lý không lưu, thời tiết (mưa, bão...)  và những tình huống bất thường khác (sức khoẻ hành khách,..)  đều có thể tác động đến hoạt động mỗi chuyến bay.

Do đó, đạt được tỷ lệ đúng giờ 100% gần như là không thể đối với các hãng hàng không và trên thế giới. Tuy nhiên, để ghi điểm với khách hàng cũng như khẳng định chất lượng, ngành hàng không đều nỗ lực cải thiện chỉ số OTP và đây là một trong những tiêu chí quan trọng để đánh giá hoạt động khai thác hàng không.

Hiện nay, trong bối cảnh giao thương ngày càng phát triển, ngay cả hãng hàng không đúng giờ nhất thế giới, tỷ lệ xấp xỉ 90% cũng đã là rất thành công.

Còn tại Việt Nam bất chấp những khó khăn về hạ tầng, chỉ số OTP đã và đang có sự cải thiện và xoay quanh cột mốc trên 80%. Con số này không hề thua kém nhiều hãng hàng không hàng đầu thế giới như Japan Airlines (88,97%), Qatar Airlines (85,36%) Etihad Airways (85,17%), ANA (85,14%)…

Dù chạy đua đúng giờ bằng nhiều cách nhưng an toàn vẫn là ưu tiên số 1 và điều này thể hiện qua một loạt các qui định tiêu chuẩn nghiêm ngặt về an toàn trong khai thác, bảo dưỡng tầu bay của hãng hàng không cũng như của các công ty cung cấp dịch vụ HK  ở sân bay (dịch vụ đường cất hạ cánh); dịch vụ khai thác mặt đất; dịch vụ không lưu .. cho đến dịch vụ huấn luyện đào tạo.

Ngoài ra những hãng HK như Vietjet còn là thành viên của các tổ chức quốc tế như IATA nên phải tuân thủ cả tiêu chuẩn an toàn khai thác IOSA của IATA và được IATA định kỳ kiểm tra đánh giá.

Với nỗ lực chung của ngành HK và các Hãng HK thì 20 năm qua ở VN không để xảy ra tai nạn HK dân dụng nào và trên thế giới, đi lại bằng đường HK là an toàn nhất trong tất cả các loại hình vận tải với tỷ lệ tai nạn từ trên 4/1 triệu chuyến bay năm 1978 đã giảm xuống 0,2/1 triệu chuyến bay năm 2016..

Những điều ít biết về chậm, huỷ chuyến

Tham gia vào chuỗi cung ứng dịch vụ chuyến bay, ngoài hãng hàng không có 1 số cơ quan khác như đơn vị cung ứng dịch vụ mặt đất, các đơn vị An ninh, Hải quan, Cáng HK, Điều hành quản lý bay…

Tuy nhiên, trên thực tế khách hàng và cộng đồng vẫn còn có rất ít thông tin về dặc thù ngành hàng không và thường vẫn cho rằng hãng hàng không có thể chủ động cho tỉ lệ đúng giờ.

Do đó, phần lớn khách hàng cho rằng hãng hàng không là đơn vị duy nhất phải chịu toàn bộ trách nhiệm này khi có sự cố chậm huỷ chuyến. Trên thực tế, các Hãng hàng không phải tuân thủ thông tư 36 của Bộ GTVT về quy định trách nhiệm của các Hãng hàng không đối với khách hàng trong trường hợp chuyến bay chậm huỷ và thực hiện các chính sách bồi thường không hoàn lại cho khách, kể cả trong trường hợp chuyến bay bị huỷ, chậm vì lý do bất khả kháng.

Trong khi đó, mỗi phút chậm là các hãng hàng không bị mất khoảng 100 USD chi phí và nếu chậm chuyến thì người thiệt hại đầu tiên là các hãng hàng không.

Lưu ý khi bay trong dịp lễ, mùa cao điểm

Đi lại bằng phương tiện hàng không hành khách cần chuẩn bị cho mình kỹ kiến thức về các quy định liên quan tới thời gian có mặt tại sân bay để làm thủ tục, thời gian tới quầy lên tàu, quy định về hành lý xách tay và hành lý ký gửi, giấy tờ tuỳ thân, các hiểu biết khi lên máy bay để không gặp trục trặc làm các thủ tục tại sân bay.

Khách nên làm thủ tục trực tuyến để giảm bớt thời gian làm thủ tục ở sân bay. Tại 1 số nhà ga sân bay lớn đã được trang bị các kios check-in để giảm bớt lượng khách làm thủ tục tại quầy.

Hành khách không làm thủ tục trực tuyến nên có mặt tại quầy trước giờ bay 2 tiếng đối với chuyến bay nội địa và 3 tiếng đối với chuyến bay quốc tế. Việc có mặt sớm sẽ giúp cho khách hàng chủ động hơn trong việc tìm kiếm khu vực làm thủ tục, khu vực an ninh, cửa boarding… trong sân bay, đặc biệt là các sân bay lớn.

Ngoài ra khách hàng cần chủ động bám sát thông tin các chuyến bay của mình bằng việc thường xuyên theo dõi hệ thống thông tin về các chuyến bay để không bị bỏ lỡ chuyến bay của mình.

Và đặc biệt, hãy bình tĩnh và hợp tác với hãng vận chuyển trong mọi tình huống chuyến bay để hãng và các đơn vị cung cấp dịch vụ có biện pháp tốt nhất hỗ trợ chuyến bay và khách hàng.

Trên thực tế, hãng hàng không không bao giờ mong muốn chuyến bay bị chậm vì bất kỳ lý do nào vì mỗi một giờ bay chậm sẽ làm cho hãng thiệt hại kể cả tài chính lẫn uy tín. Tuy nhiên, vì an toàn của chuyến bay hãng sẽ phải cho dừng tàu bay kiểm tra sự cố liên quan để khắc phục đảm bảo 100% điều kiện khai thác của chuyến bay.

Lâm Anh