Tại buổi làm việc với các cơ quan chức năng mới đây, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình, Chủ tịch Ủy ban An toàn giao thông quốc gia đã yêu cầu Bộ GT-VT và các cơ quan chức năng tiếp tục nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của công tác bảo đảm an ninh, an toàn hàng không (ATHK).

Nhân viên an ninh hàng không tiến hành soi chiếu hàng hóa. Ảnh: Như Quỳnh

Đặc biệt, phải xem đó là nhiệm vụ hàng đầu, yếu tố sống còn đối với sự phát triển bền vững của Ngành Hàng không, có ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, gắn liền với quốc phòng, an ninh quốc gia.

Các chỉ số an toàn đều được cải thiện

Từ đầu năm 2016 đến nay, công tác bảo đảm an ninh, ATHK cơ bản đáp ứng yêu cầu. Ông Mai Tuấn Anh, Tổng Giám đốc Công ty TNHH MTV Kỹ thuật máy bay (Vaeco) cho biết, chỉ riêng trong 11 tháng qua, Hãng Hàng không quốc gia Vietnam Airlines đã thực hiện hơn 129.400 chuyến bay, tăng hơn 11.500 chuyến (tăng 9,8%) so với cùng kỳ năm 2015. Tuy nhiên, các chỉ số bảo đảm sẵn sàng khai thác đều được cải thiện. Tổng số sự cố kỹ thuật khiến máy bay phải dừng bay giảm 16,5%, số lần máy bay bị chậm chuyến vì lý do kỹ thuật giảm 8%. Các chỉ số liên quan đến sai lỗi bảo dưỡng và khuyến cáo bên ngoài đều giảm 5-7% so với cùng kỳ năm 2015, đáp ứng các tiêu chí về chỉ số an toàn trong chương trình ATHK quốc gia.

Còn theo ông Vũ Thế Phiệt, Giám đốc Cảng Hàng không quốc tế Nội Bài, lưu lượng hành khách qua cảng rất lớn, song công tác bảo đảm an ninh, ATHK luôn được chú trọng. Năm nay, lực lượng chức năng tại cảng đã phát hiện, ngăn chặn và bàn giao cho cơ quan chức năng 58 vụ việc vi phạm các quy định về an ninh hàng không, trong đó có 37 trường hợp khách vi phạm quy định về giấy tờ tùy thân đi máy bay, 20 trường hợp vận chuyển vũ khí, công cụ hỗ trợ sai quy định, một trường hợp xâm nhập trái phép khu vực hạn chế. Số sự cố, vụ việc liên quan đến ATHK cũng giảm so với cùng kỳ năm ngoái, không có tai nạn, sự cố uy hiếp nghiêm trọng đến ATHK.

Cảng Hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất thời gian qua cũng đã làm tốt công tác bảo đảm an ninh, ATHK, song lãnh đạo cảng này cũng thừa nhận đang có những áp lực trong khai thác. Trước đây, Sân bay Tân Sơn Nhất chỉ có khoảng 35 chuyến bay trong giờ cao điểm. Tuy nhiên, hiện con số này là 40-42 chuyến/giờ nên điều kiện hạ tầng của Tân Sơn Nhất không đáp ứng được, tắc nghẽn cả trên không và dưới mặt đất. Tăng khai thác như vậy sẽ gây áp lực cho các đơn vị điều hành, đến một lúc nào đó sẽ ảnh hưởng đến an ninh, an toàn.

Một tai nạn cũng đã là... quá nhiều

Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam Lại Xuân Thanh cho rằng, trong hàng không, yếu tố an toàn được đặt lên hàng đầu. Kế đó là sự điều hòa trong điều hành bay, cuối cùng mới là hiệu quả. Đặc biệt, đối với Ngành Hàng không, không có khái niệm tăng hay giảm tỷ lệ tai nạn, bởi một tai nạn cũng đã là quá nhiều, có thể mang đến những hệ lụy rất lớn. Do đó, trước khi quyết định bất kỳ điều gì với hàng không câu hỏi đầu tiên phải đặt ra là “an toàn có được bảo đảm, có được tăng cường không” trước khi tính toán xem “hiệu quả kinh tế như thế nào”, “đáp ứng nhu cầu tăng trưởng ra sao”. Dịp cao điểm Tết Nguyên đán 2017, nhu cầu đi lại của người dân tăng cao, các hãng hàng không đã có kế hoạch tăng 1.285 chuyến bay, tăng 29,3% so với lịch bay thường lệ. Đáng nói hơn, 90% trong số chuyến bay tăng dịp Tết này (tương đương 1.168 chuyến) là các chuyến bay đi - đến Tân Sơn Nhất. Do đó, công tác bảo đảm ATHK càng phải được chú trọng.

Theo Bộ trưởng Bộ GT-VT Trương Quang Nghĩa, cùng với tốc độ tăng trưởng của hàng không, rủi ro cũng tăng theo. Để bảo đảm an toàn, yếu tố quyết định vẫn là con người. Vì thế, các đơn vị phải xây dựng chương trình an ninh, an toàn của mình; có đánh giá thường xuyên về năng lực, phẩm chất của CBCNV trong đội ngũ để giảm thiểu lỗi do con người.

Tại buổi thị sát công tác bảo đảm an ninh, ATHK tại Cảng Hàng không quốc tế Nội Bài đầu tháng 12-2016 vừa qua, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình, Chủ tịch Ủy ban An toàn giao thông quốc gia nêu rõ, Ngành Hàng không đã có những bước phát triển vượt bậc, hệ thống bảo đảm an toàn, an ninh hàng không, ứng phó khẩn nguy được hoàn thiện, tiếp cận tiêu chuẩn quốc tế. Ngành Hàng không dân dụng đã duy trì không để xảy ra tai nạn máy bay suốt 18 năm qua, không có vụ việc nghiêm trọng về an ninh hàng không uy hiếp an toàn bay. Tuy nhiên, những nguy cơ, tồn tại trong lĩnh vực hàng không liên quan đến phát triển, quản lý cơ sở hạ tầng, an ninh, ATHK vẫn hiện hữu.

Thời gian tới, Bộ GT-VT và các cơ quan chức năng cần tiếp tục nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của công tác bảo đảm an ninh, ATHK, coi đó là nhiệm vụ hàng đầu, yếu tố sống còn đối với sự phát triển bền vững của Ngành Hàng không, có ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, gắn liền với quốc phòng, an ninh quốc gia; cần tăng cường trao đổi thông tin; thực hiện nghiêm việc đánh giá thường kỳ về nguy cơ uy hiếp an ninh hàng không; hoàn thiện hệ thống kiểm soát an ninh nội bộ, đặc biệt đối với nhân viên hàng không trực tiếp tiếp cận máy bay, nhân viên người nước ngoài; khẩn trương hoàn thiện tổ chức lực lượng kiểm soát an ninh hàng không tại cảng hàng không, sân bay độc lập, lực lượng an ninh trên không là lực lượng của Nhà nước, gắn liền với hệ thống bảo đảm an ninh quốc gia và thế trận an ninh nhân dân.

Tuấn Khải