Việc kiểm tra, soi chiếu an ninh tại các cảng hàng không liên tục được “thắt chặt” đảm bảo tối đa an ninh, an toàn cho hoạt động hàng không dân dụng.

Khách đi máy bay phải chấp hành quy trình soi chiếu an ninh hàng không đối với người và hành lý xách tay

Tháo thắt lưng, cởi giày để soi chiếu không “riêng có” ở Việt Nam

Những ngày qua, có mặt tại khu vực CHK quốc tế Nội Bài, PV chứng kiến hình ảnh hành khách khi qua cổng soi chiếu an ninh phải chấp hành quy định tháo thắt lưng, cởi giày... để cho qua máy soi. Trao đổi với Báo Giao thông, chị Lê Thị Việt Hà, Đội trưởng Đội An ninh soi chiếu, Trung tâm An ninh hàng không (ANHK), CHK quốc tế Nội Bài cho biết, đây là quy định trong Thông tư 01 quy định chi tiết về chương trình ANHK và kiểm soát chất lượng ANHK do Bộ GTVT ban hành, có hiệu lực từ 1/5/2016.

“Cơ bản hành khách đều nghiêm chỉnh chấp hành các hướng dẫn của nhân viên an ninh. Tuy nhiên, cũng có một số ít trường hợp tỏ thái độ không hợp tác, miễn cưỡng và khó chịu thực hiện. Thậm chí, cũng đã có trường hợp hành khách phản ứng rằng, đây là việc làm không cần thiết, gây khó khăn cho khách”, chị Hà nói và cho biết thêm: Trong tất cả các trường hợp, nhân viên đều cố gắng giải thích cho khách hiểu.

“Tất nhiên, nếu hành khách không chấp hành, chúng tôi sẽ lập biên bản từ chối hoàn thành thủ tục an ninh cho khách và khách sẽ không thể thực hiện chuyến bay. Rất may là đến thời điểm này, chưa có vụ việc nào “căng” đến mức phải lập biên bản trừ một trường hợp duy nhất khách gửi thư phàn nàn về việc phải cởi giày khi làm thủ tục an ninh”, chị Hà khẳng định.

Một điểm đặc biệt theo chị Hà là những khách “khó chịu” vì thủ tục này chủ yếu xuất hiện ở nhà ga nội địa. Bên nhà ga quốc tế, cơ bản các hành khách đều tỏ thái độ hợp tác.

Tại CHK quốc tế Tân Sơn Nhất, Phó giám Cảng, kiêm Giám đốc ANHK Nguyễn Đức Tiến cũng khẳng định, đa phần hành khách đều chấp hành nghiêm các quy định liên quan đến an ninh, an toàn.

“Thực ra những quy định như cởi giày, tháo thắt lưng để soi chiếu không riêng có ở Việt Nam. Tôi đi nhiều nước, nhiều sân bay cả trong khu vực và trên thế giới đều có quy định này”, ông Tiến nói và chia sẻ thêm: Một số hành khách ra nước ngoài đều tuân thủ răm rắp các quy định, nhưng về đến sân bay Việt Nam lại tỏ ra khó chịu, phàn nàn.

Không có “ngoại lệ” trong an ninh hàng không

Trao đổi với Báo Giao thông liên quan đến những quy định tại Thông tư 01 về chương trình ANHK và kiểm soát chất lượng ANHK, Phó cục trưởng Cục Hàng không VN Đinh Việt Sơn cho biết, Chương trình ANHK là chương trình đường thiết lập và thực hiện theo Tiêu chuẩn quy định của Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế (ICAO) để bảo vệ hoạt động hàng không dân dụng chống lại những hành vi can thiệp bất hợp pháp.

Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Nhật không ít lần nhấn mạnh, an ninh hàng không là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng, đảm bảo cho sự phát triển bền vững của ngành Hàng không dân dụng VN. Nhiệm vụ này cần được quan tâm thực hiện một cách thường xuyên, liên tục, phù hợp với tình hình an ninh quốc tế ngày càng diễn biến phức tạp, khó lường.

Theo Thông tư 01, hành khách phải tuân thủ mọi hướng dẫn, yêu cầu của nhân viên kiểm soát ANHK và chấp hành quy trình soi chiếu ANHK đối với người và hành lý xách tay, trong đó có việc cởi bỏ áo khoác, mũ, giày, dép, thắt lưng, vật dụng cá nhân và các đồ vật khác mang theo người; Đặt các đồ vật, chất lỏng, thiết bị điện tử vào khay đưa qua máy soi tia X trước khi đi qua cổng từ. Khi hành lý có nghi vấn, nhân viên kiểm soát ANHK phải tiến hành kiểm tra trực quan hoặc lục soát ANHK theo quy định.

“Việc bỏ các đồ vật cá nhân của hành khách như: Áo khoác, mũ, giày, dép, thắt lưng, vật dụng cá nhân… nhằm tạo thuận lợi và nâng cao sự chính xác của quá trình kiểm tra ANHK, không tạo ra kẽ hở cho bọn khủng bố lợi dụng, mang vào khu vực hạn chế, mang lên tàu bay các vũ khí , vật nổ và các vật nguy hiểm dùng cho các hành vi can thiệp bất hợp pháp vào hoạt động hàng không dân dụng”, ông Sơn nói và nhấn mạnh: Yêu cầu hành khách bỏ giày, dép, thắt lưng, áo khoác… để kiểm tra an ninh riêng rẽ là một biện pháp bảo đảm an ninh, an toàn cho chính hành khách. Biện pháp này được thực hiện phổ biến trong toàn thể dây chuyền vận tải hàng không của thế giới. Cục Hàng không VN rất mong và khuyến khích hành khách hiểu rõ bản chất của biện pháp này và ủng hộ để loại bỏ các nguy hiểm đối với hành khách.

Ông Sơn cho biết, hàng không thế giới đã từng xảy ra những vụ việc nghiêm trọng, trong đó có trường hợp khủng bố đặt vật nổ tự tạo (IDE) trên chuyến bay PAL434 của hãng Philippines Airlines từ Cebu (Philippines) đến Tokyo (Nhật Bản). IED này được chế tạo từ chất nổ lỏng là nitroglycerin lỏng, được ngụy trang như một chai chứa chất lỏng kính áp tròng. Các thành phần khác bao gồm: Glycerin, nitrat, axit sulfuric, nitrobenzene, azide bạc và acetone lỏng. Những tên khủng bố sử dụng dây điện được giấu ở đế giày của mình và chiếc đồng hồ điện tử Casio làm đồng hồ hẹn giờ. Thiết bị IED này đã khiến chiếc Boeing 747-283B PAL434 bị hư hại nghiêm trọng, một hành khách bị thiệt mạng.

Khẳng định sự cần thiết phải thắt chặt ANHK tại các sân bay, trong đó quan trọng là việc thực hiện nghiêm Thông tư 01, Cục trưởng Cục Hàng không VN Lại Xuân Thanh cũng nhấn mạnh, các hoạt động khủng bố ngày càng phát triển, xu hướng lựa chọn hàng không dân dụng là một trong các mục tiêu quan trọng mà tổ chức khủng bố nhằm vào.

Thanh Bình